Back to stories list

تۆڵەستاندنەوەی رێنیشانده‌ری هه‌نگوین The Honeyguide's revenge

Written by Zulu folktale

Illustrated by Wiehan de Jager

Translated by Agri Afshin

Language Kurdish (Sorani)

Level Level 4

Narrate full story The audio for this story is currently not available.


ئەم چیرۆكە باس لە، نگێده، باڵنده‌ی ڕێنیشانده‌ری هه‌نگوین، و پیاوێكی چاوچنۆك دەكات بە ناوی گینگیلە. جارێكیان كە گینگیلە چووبووە دەرەوە بۆ راو كردن، گوێی لە دەنگی نگێده بوو كە بانگی دەكرد. گینگیلە كاتێ بیری لە هەنگوین دەكردەوە ده‌می ئاوی کرد. ئەو راوەستا و بە سه‌رنجه‌وه گوێی راگرت و ئەوەندە گەڕا تا باڵندەكەی لەسەر لقی دارێك لەسەر سەریەوە دیتەوە. جیك، جیك، جیك، باڵندە بچکۆڵه‌که‌ دەیجریواند، كاتێك لە سەر ئەم دار بۆ ئەو دار دەفڕی. به جیك، جیك، جیك، بانگی دەكرد و ناوه‌، ناو رادەوەستا بۆ ئەوەی دڵنیا بێتەوە كە گینگیلە بە دوایدا دێت

This is the story of Ngede, the Honeyguide, and a greedy young man named Gingile. One day while Gingile was out hunting he heard the call of Ngede. Gingile’s mouth began to water at the thought of honey. He stopped and listened carefully, searching until he saw the bird in the branches above his head. “Chitik-chitik-chitik,” the little bird rattled, as he flew to the next tree, and the next. “Chitik, chitik, chitik,” he called, stopping from time to time to be sure that Gingile followed.


دوای نیو كاتژمێر، ئەوان گەیشتنە لای دارهەنجیرێكی خۆڕسکی گەورە. نگێده زۆر سەرشێتانە لەسەر لقه‌کانی داره‌که دەفڕی. دواتر لەسەر لقێک گیرسایەوە و سەری بۆ لای گینگیلە سوڕاند و وەك ئەوەی پێی بڵێ: “ئەوەتا! ئێستا وەرە ئێرە! بۆچی هێنده‌ت پێچوو؟” گینگیلە هیچ مێشهەنگوینێكی لە خوارەوەی داره‌که نەبینی، بەڵام باوەڕی بە نگێده كرد.

After half an hour, they reached a huge wild fig tree. Ngede hopped about madly among the branches. He then settled on one branch and cocked his head at Gingile as if to say, “Here it is! Come now! What is taking you so long?” Gingile couldn’t see any bees from under the tree, but he trusted Ngede.


دوایی گینگیلە ڕمه‌که‌ی لە له ژێر داره‌که داناو هێندێک چیلكەی وشكی كۆ كردەوە و ئاگرێكی بچووكی كردەوە. كاتێ ئاگرەكە خۆش بوو، لقه‌ دارێكی وشكی درێژی خستە ناوه‌ندی ئاگرەكە. ئەو دارە بەوە ناسراو بوو كە له کاتی سووتاندا دووکه‌ڵی زۆر دەكات. ئەو سه‌رێکی لقه دڕێژه‌که‌ی به ددانی گرت و به داره‌که‌وه هه‌ڵگه‌ڕا.

So Gingile put down his hunting spear under the tree, gathered some dry twigs and made a small fire. When the fire was burning well, he put a long dry stick into the heart of the fire. This wood was especially known to make lots of smoke while it burned. He began climbing, holding the cool end of the smoking stick in his teeth.


خه‌ریک بوو گوێ بیستی دەنگی ویزە ویزی مێشهەنگوینەكانی بێت. ئەوان له کونێکه‌وه له قه‌دی داره‌که‌‌وه ده‌هاتنه ده‌ره‌وه‌و ده‌چوونه‌وه ژووری شانه‌که‌یان. كاتێ گینگیلە گەیشتە سەر شانە هەنگوینەكە، داره‌ دووکه‌ڵاویه‌که‌ی خسته ناو شانه‌که. به سه‌ره سووتاوه‌که‌،مێشه‌کان زۆر تووڕە بوون وهاتنه‌ ده‌ره‌و و په‌لاماریان دا. ئەوان پێش ئه‌وه‌ی له ترسی دووکه‌ڵکه ڕا بکه‌ن، به گینگیله‌یان وه‌دا و ئازارێکی زۆریان پێگه‌گیاند.

Soon he could hear the loud buzzing of the busy bees. They were coming in and out of a hollow in the tree trunk – their hive. When Gingile reached the hive he pushed the smoking end of the stick into the hollow. The bees came rushing out, angry and mean. They flew away because they didn’t like the smoke – but not before they had given Gingile some painful stings!


کاتێک مێشهەنگوینەكان چوونە دەرەوە، گینگیلە دەستی خستە ناو شانه هه‌نگوینه‌که‌. ئەو شانەیەكی گەورەی هەنگوین كە شیلەی لێ دەتكا و پڕ بوو لە مێشهەنگوینی بچووك، هێنایە دەرێ. ئەو زۆر بە ئەسپایی شانەكەی خستە ناو توورەکەکەی سەر شانی. دواتر له دارەكه هاتە خوارەوە.

When the bees were out, Gingile pushed his hands into the nest. He took out handfuls of the heavy comb, dripping with rich honey and full of fat, white grubs. He put the comb carefully in the pouch he carried on his shoulder, and started to climb down the tree.


نگێده زۆر بە تامەزرۆییەوە سەیری كارەكانی گینگیلەی دەكرد. ئەو چاوەڕێی ئەوەی دەكرد كە گینگیلە پارچه‌‌یه‌ک هەنگوینی گه‌وره‌ وەكو پاداش بداته‌ ڕێنیشانده‌ری هه‌نگوین. نگێده بەخێرایی لەم لق بۆ ئەو لق دەفڕی، و وردە وردە لەسەر عەرزەکە نیشتەوە. لە كۆتاییدا گینگیلە لە داره‌که هاتە خوارێ. نگێده لەسەر بەردێكی گەورە لە نزیك كوڕەكە چاوەڕێی پاداشتەكەی كرد.

Ngede eagerly watched everything that Gingile was doing. He was waiting for him to leave a fat piece of honeycomb as a thank-you offering to the Honeyguide. Ngede flittered from branch to branch, closer and closer to the ground. Finally Gingile reached the bottom of the tree. Ngede perched on a rock near the boy and waited for his reward.


بەڵام گینگیلە ئاگرەكەی كووژاندەوە، ڕمه‌که‌ی هەڵگرت و بەرەو ماڵ وەڕێكەوت و هیچ گوێی نه‌دا نگێده. نگێده بە تووڕەییەوە هاواری کرد: “سه‌رکه‌وتن، سه‌رکه‌وتن” گینگیلە راوەستا و چاوی لە باڵندەكە كرد و پێكەنی: “تۆ كەمێك هەنگوینت دەوێ هاوڕێی من؟ وانیه! بەڵام من بۆ خۆم هەموو كارەكانم كرد و مێشهەنگوینەكانیش ئەو هەمووەیان پێوە دام. بۆ دەبێ ئەم هەنگوینە بەتامە لەگەڵ تۆدا بەش بكەم؟” نگێده زۆر تووڕە بوو! ئەمە هەڵسوکەوتێکی باش نەبوو كە لەگەڵ ئەوی كرد! بەڵام نگێده تۆڵه‌ی خۆی ده‌کاته‌وه.

But, Gingile put out the fire, picked up his spear and started walking home, ignoring the bird. Ngede called out angrily, “VIC-torr! VIC-torrr!” Gingile stopped, stared at the little bird and laughed aloud. “You want some honey, do you, my friend? Ha! But I did all the work, and got all the stings. Why should I share any of this lovely honey with you?” Then he walked off. Ngede was furious! This was no way to treat him! But he would get his revenge.


پاش چه‌ند هه‌فته‌یه‌ک، رۆژێكیان، دووبارە گینگیلە گوێی لە دەنگی نگێده بوو كە بانگی دەكرد. ئەو هەنگوینە بەتامەکەی بە بیر هاتەوە و جارێكی دیكە بە خۆشحاڵییەوە شوێن باڵندەكە كەوت. نگێده بە درێژایی دارستانەكە رێگەی بە گینگیلە نیشان دەدا، تا ئەوەی بۆ پشوودان لەسەر دارێكی گەورەی “ئاكاسیا” نیشتەوە. گینگیلە بیری كردەوە، “ئه‌ها”، شانە هەنگوینەكە دەبێ له‌ ناو ئه‌داره‌ دابێ ئەو بە خێرایی ئاگرێكی بچووکی كردەوە و چۆ سه‌رداره‌که، لقه‌ داره دووکه‌ڵاویه‌که‌شی بە ددانی گرتبوو. نگێداش هه‌ڵنیشت بوو و چاوڕێی ده‌رکرد.

One day several weeks later Gingile again heard the honey call of Ngede. He remembered the delicious honey, and eagerly followed the bird once again. After leading Gingile along the edge of the forest, Ngede stopped to rest in a great umbrella thorn. “Ahh,” thought Gingile. “The hive must be in this tree.” He quickly made his small fire and began to climb, the smoking branch in his teeth. Ngede sat and watched.


گینگیلە بەسەر كەوت، پێی سەیر بوو كە بۆچی هیچ دەنگی وزە وزی مێشەكان نایەت. لەبەر خۆیەوە بیری دەكردەوە، “لەوانەیە شانە هەنگوینەكە لەناو قوڵایی قەدی داره‌که‌ بێت.” ئەو بەسەر كەوت بۆ سەر لقێكی دیكە، بەڵام لە جیاتی شانەی مێشهەنگ، دەموچاوی پڵینگێكی بینی! پڵینگەكە زۆر تووڕە بوو، له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی له ناکاو له خه‌ویان هه‌ستاند. چاوەكانی نوقاندن و زاری کرده‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی ددانه زۆر درێژ و تیژه‌کانی نیشان دات.

Gingile climbed, wondering why he didn’t hear the usual buzzing. “Perhaps the hive is deep in the tree,” he thought to himself. He pulled himself up another branch. But instead of the hive, he was staring into the face of a leopard! Leopard was very angry at having her sleep so rudely interrupted. She narrowed her eyes, opened her mouth to reveal her very large and very sharp teeth.


بەر لەوەی پڵینگەكە زیان بە گینگیلە بگەیەنێ، ئەو بە خێرای رای كرد و لەسەر داره‌که هاتە خوارەوە. لەبەر په‌له‌ کردن له سه‌ر لقی داره‌که پێی خزی و به توندی که‌وته‌ خوارێ و گوێزینگی پێی له جێ چوو. بە هەموو توانایەوە بە شەلە شەل بۆی دەرچوو. بەختی باشی هه‌بوو که، پڵینگەكە زۆر خەواڵو بوو، بۆیە شوێنی نەكەوت. نگێده، ڕێنیشانده‌ری هه‌نگوین، تۆڵەی خۆی كردەوە. گینگیلەش وانەیەكی چاكی وەرگرت.

Before Leopard could take a swipe at Gingile, he rushed down the tree. In his hurry he missed a branch, and landed with a heavy thud on the ground twisting his ankle. He hobbled off as fast as he could. Luckily for him, Leopard was still too sleepy to chase him. Ngede, the Honeyguide, had his revenge. And Gingile learned his lesson.


لەبەر ئەوە، کاتێک منداڵەكانی گینگیلە گوێیان له چیرۆكی نگێده ده‌بێ زۆر ڕێز له‌و باڵنده بچکۆڵه ده‌گرن. هەر كاتێ هەنگوین هەڵ دەگرنەوە، هەوڵ دەدەن زۆرترین بەشی شانە هەنگوینەكە بدەن بە ڕێنیشانده‌ری هه‌نگوین.

And so, when the children of Gingile hear the story of Ngede they have respect for the little bird. Whenever they harvest honey, they make sure to leave the biggest part of the comb for Honeyguide!


Written by: Zulu folktale
Illustrated by: Wiehan de Jager
Translated by: Agri Afshin
Language: Kurdish (Sorani)
Level: Level 4
Source: The Honeyguide's revenge from African Storybook
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 International License.
Options
Back to stories list Download PDF