Back to stories list

تۆوێكی بچووك، چیرۆكی وانگاری ماتای A Tiny Seed: The Story of Wangari Maathai

Written by Nicola Rijsdijk

Illustrated by Maya Marshak

Translated by Agri Afshin

Language Kurdish (Sorani)

Level Level 3

Narrate full story The audio for this story is currently not available.


لە گوندێك لە دامێنی چیای كینیا لە رۆژهەڵاتی ئەفریقا، كچێكی بچووك لەگەڵ دایكی لەسەر کێڵگه‌کانیان كاریان دەكرد. ئەو ناوی وانگاری بوو.

In a village on the slopes of Mount Kenya in East Africa, a little girl worked in the fields with her mother. Her name was Wangari.


وانگاری پێی خۆش بوو لە دەرەوە بێ. خێزانەكەیان بێستانێكیان له به‌ر ماڵێ هەبوو. ئەو بە چەقۆیەكی گەورە زەوییەکەی دەكێڵا و تۆوی بچووكی دەخستە ناو زەوییە گەرمەكەوە.

Wangari loved being outside. In her family’s food garden she broke up the soil with her machete. She pressed tiny seeds into the warm earth.


بەلای ئەوەوە خۆشترین كاتی رۆژ، دوای خۆر ئاوابوون بوو. كاتێك هەوا تاریك دەبوو كە ئیتر نەدەكرا گژوگیا ببینێ، دەیزانی كە ئیتر كاتی ئەوەیە بگەڕێتەوە ماڵەوە. ئەو بە باریكەڕێی ناو كیڵگەكاندا ده‌ڕۆی و لە رووبارەكان دەپەڕییەوە، به‌ره‌و رێگای خۆی.

Her favourite time of day was just after sunset. When it got too dark to see the plants, Wangari knew it was time to go home. She would follow the narrow paths through the fields, crossing rivers as she went.


وانگاری كچێكی زیرەك بوو و دەیهەویست بچێت بۆ قوتابخانە. بەڵام دایك و باوكی پێیان خۆش بوو لە ماڵ بمێنێتەوە و یارمەتییان بدات. كاتێك تەمەنی بوو بە حەوت ساڵ، برا گەورەكەی، دایك و باوكی رازی كرد كە رێگەی وانگاری بدەن بۆ قوتابخانە بڕوات.

Wangari was a clever child and couldn’t wait to go to school. But her mother and father wanted her to stay and help them at home. When she was seven years old, her big brother persuaded her parents to let her go to school.


ئەو حەزی لە شت فێربوون بوو! وانگاری لەگەڵ هەر كتێبێك كە دەیخوێندەوە زیاتر و زیاتر شت فێردەبوو. ئەو له‌ به‌ر زیره‌کیان له قوتابخانه بانگهێشتیان كردە ئەمریكا بۆ خوێندن. وانگاری زۆر خۆشحاڵ بوو! ئەو دەیهەویست شتی زیاتر لە بارەی جیهانەوە فێر بێت.

She liked to learn! Wangari learnt more and more with every book she read. She did so well at school that she was invited to study in the United States of America. Wangari was excited! She wanted to know more about the world.


وانگاری لە زانكۆی ئەمریكا زۆر شتی نوێ فێر بوو. ئەو لە بارەی رووەكەكانەوە دەیخوێند و بزانیت چۆن گه‌وره‌ ده‌بن. هه‌روه‌ها بیری ما بوو که خۆی چۆن گه‌وره بووه: چۆن له گه‌ڵ براکانی له ناو دارستانه جوانه‌کانی کینیا یاری ده‌کرد.

At the American university Wangari learnt many new things. She studied plants and how they grow. And she remembered how she grew: playing games with her brothers in the shade of the trees in the beautiful Kenyan forests.


ئه‌و ده‌یزانی هەرچەند زیاتر شت فێر بێ، هەستی خۆشه‌ویستی بۆ خەڵكی كینیا زیاتر ده‌بێت. ئەو دەیهەویست ئه‌وان خۆشحاڵ و ئازاد بن. له گه‌ڵ زیاتر فێر بوونی، زیاتر بیری وڵاتەكەی خۆی لە ئەفریقیا دەكردەوە.

The more she learnt, the more she realised that she loved the people of Kenya. She wanted them to be happy and free. The more she learnt, the more she remembered her African home.


كاتێك ئەو لە خوێندن تەواو بوو، گەڕایەوە بۆ كینیا. بەڵام وڵاتەكەی گۆرانکاری به سه‌ردا هاتبوو. زەوی و زارە گەورەكان سەرتاسەری وڵاتیان داگرتبوو. ژنەكان داریان نەبوو كە ئاگر بكەنەوە و خواردن دروست بكەن. خەڵك هەژار بوون و منداڵەكانیش برسی بوون.

When she had finished her studies, she returned to Kenya. But her country had changed. Huge farms stretched across the land. Women had no wood to make cooking fires. The people were poor and the children were hungry.


وانگاری دەیزانی که دەبێ چی بكات. ئەو ژنەكانی فێر كرد كە چۆن لە تۆوە چكۆلەكان دار بڕۆێنن. ژنەكان دارەکانیان فرۆشت و پارەكانیان بە باشی بۆ خێزانەكانیان بەكار هێنا. ئەوان زۆر خۆشحاڵ بوون. وانگاری وای لێكردن كە هەست بە بەهێزی و ده‌سه‌ڵاتداری بكەن.

Wangari knew what to do. She taught the women how to plant trees from seeds. The women sold the trees and used the money to look after their families. The women were very happy. Wangari had helped them to feel powerful and strong.


كات تێپەڕی و داره نوێیەكان گەورە بوون و د دارستانیان لێ دروست بوو، رووبارەكانیش دووبارە بووژانەوە. چیرۆكی وانگاری بە هەموو ئەفریقیادا بڵاو بۆوه. ئەمڕۆ بە ملیۆن دار گەورە بوون به هۆی تۆوی وانگارای.

As time passed, the new trees grew into forests, and the rivers started flowing again. Wangari’s message spread across Africa. Today, millions of trees have grown from Wangari’s seeds.


وانگاری بە سەختی كاری كردبوو. خەڵكی هەموو دونیا کاره‌که‌یان بەرز نرخاند و بە ناوبانگترین خەڵاتیان پێدا. پێی دەڵێن خەڵاتی ئاشتی نۆبڵ. وانگاری یەكەمین ژنی ئەفریقیا بوو كە ئەو خەڵاتەی وەرگرت.

Wangari had worked hard. People all over the world took notice, and gave her a famous prize. It is called the Nobel Peace Prize, and she was the first African woman ever to receive it.


وانگاری لە ساڵی 2011 كۆچی دوایی كرد، بەڵام ئێمە دەتوانین هەركات چاومان بە دارێکی جوان که‌وت، ئەومان بەبیر بێتەوە.

Wangari died in 2011, but we can think of her every time we see a beautiful tree.


Written by: Nicola Rijsdijk
Illustrated by: Maya Marshak
Translated by: Agri Afshin
Language: Kurdish (Sorani)
Level: Level 3
Source: A Tiny Seed: The Story of Wangari Maathai from African Storybook
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Options
Back to stories list Download PDF